Podwójne wydarzenia na cmentarzu żydowskim - jesienne oprowadzanie i porządkowanie

17.10.2024 spędziliśmy na cmentarzu żydowskim w naszym mieście. Dwie mszańskie "dwójki", z miasta i gminy, czyli Szkoła Podstawowa nr 2 w Mszanie Dolnej i Szkoła Podstawowa nr 2 w Mszanie Górnej, wraz z naszą Fundacją Sztetl Mszana Dolna, zatroszczyły się dziś o pamięć i porządek na mszańśkiej nekropolii. 

Przed południem oprowadzaliśmy grupę uczniów, z nauczycielami i panią Dyrektor, ze Szkoły Podstawowej nr 2 w Mszanie Dolnej. Uczestnicy zostali zapoznani z odrębnością cmentarza żydowskiego i zwyczajami judaizmu związanymi z pamięcią o zmarłych. Była to też okazja do przypomnienia wkładu żydowskich współobywateli w dzieje, kulturę, gospodarkę miasta. Nasi goście poznali rodzaje nagrobków, ich symbolikę, schematy inskrypcji nagrobnych. Dowiedzieli się, dlaczego w żydowskich miejscach kultu nakrywamy głowy, wyrazem pamięci jest zwykły (a może niezwykły?) kamyk, a na grobach spotkać można symbole zwierzęce. Co oznacza złamana świeca lub drzewo na żydowskim nagrobku, a co świeca/świecznik w ogóle.

Wspomnieliśmy także niektórych spoczywających na cmentarzu, w tym ofiary Zagłady tam pochowane i upamiętnione. Podkreśliliśmy wspólną odpowiedzialność za podtrzymywanie pamięci oraz dbałość o zabytek, jakim jest ten cmentarz. Na koniec odmówiliśmy Psalm 23 i formułę "tancewa", jako żydowski "wieczny odpoczynek". Uczniowie otrzymali także wydane przez nas monografie o mszańskiej nekropolii żydowskiej. Dziękujemy Pani Dyrektor Bogumile Cieżak, która wraz z grupą nauczycieli, osobiście przyprowadziła swoich uczniów w to ważne miejsce pamięci.

Wczesnym popołudniem rozpoczęło się z kolei sprzątanie cmentarza. Tu główną siłą byli uczniowie ze Szkoły Podstawowej nr 2 w Mszanie Górnej, z Panią Dyrektor, Eweliną Płachczyńską-Struś i Panią Martą Malarz. Nie zabrakło także naszych stałych wolontariuszy z nieco starszego pokolenia.

Największym wyzwaniem były sterty liści, które zostały wygrabione i zapakowane do worków; odbiorą je służby miejskie, za co z góry dziękujemy. Po wytężonej pracy, dopisywały wszystkim apetyty, a przy wspólnym posiłku trwały jeszcze przyjacielskie rozmowy. Młodzież ze smakiem spałaszowała dowiezione pizze, oczywiście, przed bramą cmentarza. Bo, że na samym cmentarzu nie jemy i nie pijemy, wie już na pewno każdy, kto został w ramach naszego projektu przeszkolony.  A od takich szkoleń zaczynamy nasze wydarzenia.

Tegoroczna edycja projektu edukacyjnego "Opowieść o cmentarzu żydowskim w Mszanie Dolnej" zbliża się do końca. Zostało nam jeszcze jedynie szkolenie online na temat zasad zachowania na cmentarzach żydowskich. 

A już 25.10.2024 o godz. 17:00 zapraszamy wszystkich na uroczyste podsumowanie projektu, połączone z wernisażem prac plastycznych wykonanych tu podczas warsztatów malarstwa i jeszcze jedną dawką wiedzy o żydowskich zwyczajach związanych z pamięcią o zmarłych. Spotkanie odbędzie się w w przyszły piątek, w Miejskiej Bibliotece w Mszanie Dolnej, przy ul. Piłsudskiego 58a.

Wydarzenia projektu objęła Honorowym Patronatem Burmistrz Agnieszka Orzeł.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Narodowego Instytutu Dziedzictwa – Wspólnie dla dziedzictwa